Nedir Bu Küllerin Etkisi

Son bir kaç gündür İzlanda'daki volkan patlamasına endekslenmiş durumda Dünya Havacılığı. 17 Nisan'da, 22.000 uçuşun yapılması gereken Avrupa Hava Sahasında, sadece 5000 uçuş gerçekleşebildi. Bu küllerin havayollarına maliyeti günlük 200 milyon $ olarak tahmin ediliyor. Bu kadar büyük bir etkiye yol açan küllerin etkisi nedir? Neden bu kadar ciddiye alınıyor biraz incelemek gerekir.

Belgesel kanallarındaki Uçak Kazası Raporları programlarını takip edenler bilebilir. 15 Aralık 1989 yılında KLM Havayollarına ait 867 sefer sayılı bir Boeing 747 (jumbojet) tipi uçak Redoubt Dağı'ndan yükselen küllerin içine girdi. Amsterdam'dan kalkan uçak Tokyo'ya uçmaktaydı. Uçak, 6 aydan daha yeniydi. Alaska'daki Redoubt Dağı'ndan bir gün önce fışkıran küllerden oluşan bulut tabakasına girdiğinde uçak, sahip olduğu 4 motoru birden kaybetti. Uçak tüm itme gücünü kaybedip, planör gibi süzülmeye başladığında uçaktaki tüm elektrik kaynağını kaybetmiş ve uçakta bulunan 2 adet yedek güç kaynağıyla enerji üretmeye başlamıştı.

Uçak bir yandan süratini koruyabilmek için alçalmaya devam ederken, bir yandan da kokpit ekibi motorları çalıştırmaya çalışıyordu. İlk denemelerde başarısız olan ekip daha sonra motorların hepsini olmasada bir kaç motoru çalıştırmayı başardı. Fakat bu çalıştırma denemeleri ve elektrik sisteminin sürekli motor çalışması nedeniyle etkilenmesi nedeniyle uzun bir süre uçaktaki tüm göstergeler kayboldu. 14.000 feet irtifa kaybeden uçak, motorlarını çalıştırmayı başararak güvenli bir şekilde inişini gerçekleşti. Fakat uçaktaki hasar büyüktü. Hem küllerdeki toprak parçalarından dolayı gövdedeki irili ufaklı hasarlar hem de küllerin motor ve havalandırma sistemlerine girmesinden dolayı uçakta 80 milyon dolar civarında bir hasar oluştu. Bu hasar, 4 motorun değişmesi ve havalandırma sisteminin değişmesi gibi büyük değişikliklerden dolayıydı...

Aşağıda, pilotların kuleyle olan konuşma metni bulunmakta.

Pilot KLM B–747—‘‘KLM 867 heavy is reaching level 250 heading 140’’

Anchorage Center—‘‘Okay, Do you have good sight on the ash plume at this time?’’

Pilot KLM B–747—‘‘Yea, it’s just cloudy it could be ashes. It’s just a little browner than the normal cloud.’’

Pilot KLM B–747—‘‘We have to go left now. . . it’s smoky in the cockpit at the moment sir.’’

Anchorage Center—‘‘KLM 867 heavy, roger, left at your discretion.’’

Pilot KLM B–747—‘‘Climbing to level 390, we’re in a black cloud, heading 130.’’

Pilot KLM B–747—‘‘KLM 867 we have flame out all engines and we are descending now!’’

Anchorage Center—‘‘KLM 867 heavy anchorage?

Pilot KLM B–747—‘‘KLM 867 heavy we are descending now. . . we are in a fall!’’

Pilot KLM B–747—‘‘KLM 867 we need all the assistance you have sir. Give us radar vectors please!’’

Bu uçuşun dışında, 1982 yılında British Airways 'e ait Londra - Auckland uçuşunu yapan bir başka uçakta yine kül bulutlarına girerek onlar da motor kaybı yaşamış ve uçak Jakarta'ya inmeye karar verdi. Jakartaya alçalırken yine KLM uçağı gibi motorlarını çalıştırmayı başaran uçak güvenli bir şekilde Jakarta havalimanına iniş gerçekleştirdi. 

Görüldüğü gibi kül bulutlarından etkilenen uçaklarda ciddi hasarlar oluşmakta ve bu da hem yolcular hem de ekip için ciddi risk oluşturmakta. Bu nedenle yaşanan gecikmeleri, iptalleri tamamıyla güvenlik önlemi olarak değerlendirilmeli ve şirketlerin sizlere yaptığı tavsiyelere riayet etmekte büyük fayda olacağını sanıyorum.

Herkese güvenli uçuşlar...